‘How do I know, what I think, before I see what I write?’ Het is één van mijn lievelingscitaten van de Amerikaanse dichter Wallace Stevens. Wat heeft mijn pen mij te zeggen nu die door het Corona-virus niet steeds in opdracht van een ander schrijft? Welke letters stollen in welke woorden als ik mijn pen doop in mijn gal, mijn hart, mijn brein? Een tienminuten schrijfopdracht aan mezelf.
Woede of schaamte?
Spuw ik mijn woede over wat er over de wereld golft? Ik lijk me eerder te schamen dat ik een jaar geleden nog op een Vietnamese markt verstomd mijn ogen uitkeek over alle opeen gepropte levende dieren, de aaneengebonden lange nekken van een onbekende vogelsoort en de afgehakte hondenkop. Waarom kwam ik niet in actie? Misschien is het ook makkelijker mijn pijlen nu te richten op de onnozelheid van sommige leiders die eerst de boel bagatelliseren en vervolgens onverantwoorde adviezen opperen zoals injecties met bleekmiddel. Ik vind de woorden niet om de onmacht van ontbrekende beschermingsmiddelen in verpleeghuizen, thuiszorg en gehandicaptenzorg te beschrijven. Betekent globalisering ineens dat we het lokaal niet meer op orde hebben? Hoe diep was onze slaap? Is de doorgeschoten marktwerking, het efficiency-denken en just in time nu een terechte kop van jut? Heeft boosheid altijd een schuldige nodig? Waar stond en sta ikzelf?
Gemis
En wat weerklinkt in de boezems van mijn hart? Zeg het. Schreeuw of fluister het… Ik mis mijn moeder van bijna 88. Zes weken geen hug. Zeven weken niet mijn benen onder haar vertrouwde tafelkleed. Acht weken niet voelen hoe ze weer iets krimpt van mijn borsthoogte naar mijn middenrif. Ontroerd raak ik van haar te lange grijze haren die de krul niet meer dragen; haar zachte gelaatstrekken in een hoek rechtsonder op het iPadscherm. Respect voel ik voor haar vertraagd doorkomende woorden: ‘ach het is niet leuk; maar ja, zo lang we nog gezond zijn, ons eten kunnen koken en nog even de tuin in kunnen, moeten we dankbaar zijn. Die arme drommels in die vluchtelingenkampen; dat is pas erg.’ Had ze ons niet altijd al gewaarschuwd dat we de hemel op aarde hadden en dat er vast ook weer andere tijden zouden komen? Ik voel hoe de angst voor de toekomst resoneert in de weggestopte waarschuwingen van toen.
Tango in driekwartsmaat
En mijn hoofd? Ontstaat daar al zicht op mijn eigen nieuwe normaal? Soms lijkt mijn brein de opgelegde rust beleefd te verwelkomen als een ongenode gast op een niet gegeven feest. Soms geniet het van die onverwacht legitieme pas op de plaats rust. Laat me er even in hangen; maar niet te lang. Stel je voor dat het nieuwe normaal keihard toont welke tol de voorbije jaren in al hun vrolijkheid en succes stiekem eisten. Wat is waar? Stilstand is achteruitgang of zonder stilstand geen vooruitgang. Soms raak ik vertwijfeld over de parallellen met eerdere fases van stagnerende globalisering en toenemende nationalisering in onze geschiedenis en de daaruit voortvloeiende oorlogen. Of zijn dat te veel nutteloze reflecties?
‘The more I learn, the less I know’ zingt Jeangu Macrooy nu in een leeg Concertgebouw in plaats van een overvol Ahoy. Zo voelt het voor mij ook! Stukjes zelfverzekerdheid verdampen en tegelijkertijd groeit het verlangen naar onbekende kansen. Hoe breng ik mijn intuïtief weten en mijn traag twijfelende brein daarbij op één lijn? Kun je een tango dansen op een driekwartsmaat? Na de heropening van de stad, het land, de wereld wil ik weer meedraaien. Welke deuren durf ik nu te sluiten en welke gesloten deuren open ik? Durf ik nu te doen wat ik eerst niet kon en wat straks misschien weer overwaait? Meer rust én ruimte. Meer bomen en minder muren. Meer hier en nu met respect voor toen, daar en dan…
De zinnen die mijn pen opdiept, vereisen een nadere verkenning. Welke overtuigingen klinken door? Welke behoeftes spelen verstoppertje? Wat speelt er rondom denken, voelen en doen? Dit soort schrijfexercities lenen zich – zo weten wij inmiddels – mooi voor een intervisie, een coachingsgesprek of een gewone uitwisseling.
Hoe luidt jouw tienminutenverhaal? Wil je het delen? Wil je door te schrijven en te reflecteren werken aan je eigen ontwikkeling? In ons Programma Schrijven aan je Ontwikkeling werken we aan een leerzame combinatie van schrijf- en uitwisselingsopdrachten. Meedoen of interesse? Kijk op https://mooiwerk.online/product/schrijven-aan-je-ontwikkeling/ en geef ons een seintje als je meer wilt weten. Zodra we een groepje van vier tot zes geïnteresseerden hebben, prikken we in overleg met elkaar data. Mogen we nog niet fysiek bij elkaar komen, dan kunnen we ook online teksten en schrijfervaringen uitwisselen.
Voor optreden Jeangy Macrooy in lege concertgebouwzaal: https://youtu.be/HxqI33Ba2OA